Âm thanh vòm là gì? Đánh thức giác quan với âm thanh vòm

Tất cả chúng ta ắt hẳn đã từng nghe qua âm thanh vòm nhưng chưa hiểu rõ nó là gì. Vậy cùng Nhạc cụ Văn Quốc tìm hiểu âm thanh vòm là gì nhé!

Âm thanh vòm là gì?

Âm thanh vòm là một đột phá trong công nghệ âm thanh, giúp nâng cao trải nghiệm của người thưởng thức âm nhạc, xem phim và tham gia vào thế giới trò chơi điện tử. Điều đặc biệt của công nghệ này là khả năng tạo ra âm thanh vòm xung quanh người nghe, tạo nên một không gian âm thanh 360 độ.

Với âm thanh vòm, âm thanh không chỉ đơn thuần phát ra từ một hướng duy nhất mà còn được phân tán và phát ra từ nhiều hướng khác nhau. Điều này tạo ra một trải nghiệm âm thanh cực kỳ sống động và sâu sắc. Khi bạn nghe âm nhạc, xem phim hoặc tham gia vào trò chơi điện tử với âm thanh vòm, bạn sẽ cảm nhận được những chi tiết âm thanh tinh tế, cảm xúc chân thực và không gian âm thanh đa dạng.

Công nghệ âm thanh vòm có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong gia đình, nó thường được tích hợp vào hệ thống âm thanh để tạo ra không gian nghe nhạc chất lượng cao. Tại rạp chiếu phim, âm thanh vòm tạo ra hiệu ứng âm thanh vòm mạnh mẽ, đưa người xem vào thế giới của bộ phim. Trên sân khấu âm nhạc, nó tạo điểm nhấn cho màn trình diễn âm nhạc sống động.

Ưu và nhược điểm của âm thanh vòm

Ưu điểm:

Trải nghiệm sống động: Âm thanh vòm tạo ra môi trường âm thanh 360 độ, giúp người nghe cảm nhận âm thanh từ nhiều hướng khác nhau, tạo nên trải nghiệm sống động và chân thực hơn.

Hiệu ứng âm thanh mạnh mẽ: Trong phim ảnh và trò chơi điện tử, âm thanh vòm tạo ra hiệu ứng âm thanh mạnh mẽ và sâu sắc, giúp tạo cảm giác sâu hơn trong việc tiếp cận câu chuyện hoặc thế giới ảo.

Phân tán âm thanh: Công nghệ này giúp phân tán âm thanh từ nhiều nguồn khác nhau, tạo ra không gian âm thanh đa dạng, tăng cường sự phong phú và chi tiết của âm thanh.

Cải thiện trải nghiệm giải trí: Âm thanh vòm cải thiện trải nghiệm xem phim, nghe nhạc và chơi trò chơi điện tử bằng cách đưa người tham gia vào trung tâm của hành động, tạo cảm giác tham gia và đắm chìm.

Nhược điểm:

Giá thành cao: Công nghệ âm thanh vòm thường yêu cầu sự đầu tư lớn vào hệ thống âm thanh, bao gồm loa và thiết bị xử lý âm thanh. Do đó, việc tạo ra một hệ thống âm thanh vòm có thể tốn kém.

Khó điều chỉnh: Để đạt được hiệu suất tối ưu, việc thiết lập và điều chỉnh hệ thống âm thanh vòm có thể phức tạp và đòi hỏi hiểu biết về kỹ thuật âm thanh.

Không phù hợp cho mọi không gian: Công nghệ âm thanh vòm có thể không phù hợp cho mọi loại không gian, đặc biệt là những không gian nhỏ hẹp hoặc không có khả năng tạo ra hiệu ứng âm thanh vòm tốt.

Cần nguồn âm thanh chất lượng: Để tận dụng tối đa ưu điểm của âm thanh vòm, cần có nguồn âm thanh chất lượng cao để đảm bảo rằng âm thanh được phát ra cũng đạt chất lượng tốt.

Nguyên lý hoạt động của âm thanh vòm

Sự phân tán âm thanh

Âm thanh vòm hoạt động bằng cách phân tán âm thanh từ các loa vòm (surround sound speakers) được đặt xung quanh phòng nghe. Khi bạn nghe nhạc hoặc xem phim, âm thanh sẽ được phát ra từ các loa vòm khác nhau, tạo ra một không gian âm thanh xung quanh người nghe.

Xử lý tín hiệu âm thanh

Trước khi đến các loa vòm, tín hiệu âm thanh cần được xử lý thông qua các thiết bị âm thanh vòm, bao gồm các bộ giải mã âm thanh (surround sound decoders) và bộ khuếch đại (amplifiers). Bộ giải mã âm thanh chuyển đổi tín hiệu stereo (hai kênh) thành các kênh âm thanh vòm khác nhau. Sau đó, bộ khuếch đại tăng cường tín hiệu âm thanh trước khi chúng được phát ra từ các loa vòm.

Tạo ra âm thanh vòm ở các kênh âm thanh

Âm thanh vòm có thể được tạo ra thông qua các kênh âm thanh khác nhau, như kênh 5.1 (5 loa vòm và 1 loa siêu trầm), kênh 7.1 (7 loa vòm và 1 loa siêu trầm), và cả các kênh âm thanh vòm tiên tiến hơn như Dolby Atmos. Các loa vòm được đặt ở các vị trí khác nhau trong phòng nghe để tạo ra các hiệu ứng âm thanh đa dạng, tạo ra không gian âm thanh sống động.

Các loại âm thanh vòm

Dolby Surround

Dolby Surround là một trong những công nghệ âm thanh vòm ban đầu và đã được sử dụng rộng rãi từ thập kỷ 1980. Công nghệ này sử dụng một kênh âm thanh mono (1 kênh) hoặc stereo (2 kênh) để tạo ra âm thanh vòm. Hệ thống bao gồm các kênh trước, sau và trung tâm. Mặc dù Dolby Surround tương thích với nhiều thiết bị âm thanh hiện có và định dạng phát lại, nhưng chất lượng âm thanh vòm không đạt đến mức chân thực nhất.

DTS

DTS (Digital Theater Systems) là một công nghệ âm thanh vòm khác được phát triển vào thập kỷ 1990, có đặc điểm tương tự Dolby Surround. Tuy nhiên, DTS sử dụng một kênh âm thanh 5.1 để tạo ra âm thanh vòm. Hệ thống bao gồm các kênh trước, sau, trung tâm và hai loa vòm ở bên hông. DTS có chất lượng âm thanh tốt hơn so với Dolby Surround, nhưng yêu cầu các thiết bị âm thanh tương thích.

THX

THX là một tiêu chuẩn âm thanh được phát triển bởi Lucasfilm Ltd. và được sử dụng rộng rãi trong ngành giải trí. THX cung cấp tiêu chuẩn chất lượng âm thanh cho hệ thống âm thanh vòm. Tiêu chuẩn này đặt yêu cầu về âm lượng, tần số và độ lệch pha của hệ thống. Hệ thống âm thanh vòm THX yêu cầu các loa vòm phải được đặt ở vị trí chính xác trong phòng nghe để tạo ra trải nghiệm âm thanh chân thực nhất.

Ứng dụng của âm thanh vòm

Trong điện ảnh

Âm thanh vòm là một phần quan trọng trong ngành điện ảnh, đóng vai trò quyết định trong việc tạo ra trải nghiệm hấp dẫn và sống động cho khán giả khi xem phim. Các hệ thống âm thanh vòm được sử dụng rộng rãi trong các rạp chiếu phim để tạo ra không gian âm thanh 360 độ, giúp khán giả cảm nhận âm thanh từ các hướng khác nhau. Khi xem một bộ phim kịch tính hoặc hành động, âm thanh vòm tạo ra hiệu ứng âm thanh môi trường, khiến người xem có cảm giác như tham gia trực tiếp vào các cảnh quay.

Trong nghe nhạc

Âm thanh vòm không chỉ áp dụng trong lĩnh vực điện ảnh, mà còn được sử dụng trong ngành âm nhạc để mang đến trải nghiệm nghe nhạc đa chiều và tương tác. Trong các buổi hòa nhạc và sự kiện âm nhạc trực tiếp, âm thanh vòm giúp tạo ra không gian âm thanh sống động, khiến khán giả cảm nhận mọi chi tiết âm nhạc từ các phía khác nhau. Các định dạng âm thanh đa dạng như SACD và DVD-Audio cũng cung cấp trải nghiệm âm thanh vòm đa chiều cho người nghe nhạc tại gia.

Một số mẫu loa hỗ trợ âm thanh vòm hay nhất hiện nay

Loa soundbar JBL 9.1

Công nghệ âm thanh vòm 9.1.4: Với hệ thống loa 9.1.4, loa soundbar JBL 9.1 tạo ra không gian âm thanh sống động và đa chiều.

Loa siêu trầm tích hợp: Loa siêu trầm không dây đi kèm giúp tăng cường hiệu ứng âm thanh đáng kinh ngạc.

Công nghệ kết nối không dây: Sử dụng kết nối không dây, người dùng dễ dàng tận hưởng trải nghiệm âm thanh vòm mà không cần dây phức tạp.

Loa soundbar Klipsch Cinema 1200

Hệ thống loa 5.1.4: Với 5 loa vòm và 1 loa siêu trầm tích hợp, loa soundbar Klipsch Cinema 1200 tạo ra trải nghiệm âm thanh vòm đầy ấn tượng.

Công nghệ Dolby Atmos và DTS:X: Hỗ trợ các công nghệ âm thanh vòm hàng đầu, giúp tạo ra hiệu ứng âm thanh chân thực và sống động.

Kết nối đa dạng: Loa có nhiều cổng kết nối, cho phép người dùng kết nối nhiều nguồn âm thanh khác nhau.

Loa soundbar Klipsch Cinema 600

Công nghệ âm thanh vòm 3.1: Với 3 loa vòm và 1 loa siêu trầm tích hợp, loa soundbar Klipsch Cinema 600 mang đến trải nghiệm âm thanh mạnh mẽ và sống động.

Công nghệ Tractrix Horn: Giúp cải thiện hiệu suất âm thanh và độ phân giải, tạo ra âm thanh rõ ràng và chất lượng cao.

Điều khiển từ xa thông minh: Loa đi kèm với điều khiển từ xa giúp người dùng dễ dàng điều chỉnh âm lượng và chế độ âm thanh.